Kami bersependapat dengan Menteri di Jabatan Perdana Menteri (Undang-Undang dan Reformasi Institusi), Datuk Seri Azalina Othman Said bahawa isu buli mesti ditangani dengan serius di semua peringkat masyarakat. Buli bukan lagi isu disiplin kecil di sekolah, tetapi telah menjadi cabaran nasional yang merosakkan kehidupan golongan muda, melemahkan keyakinan rakyat terhadap institusi, dan mengancam asas masa depan negara kita. Justeru satu tindak balas yang lebih kuat, teratur dan inklusif amat diperlukan segera.

Bagi memastikan undang-undang dan peraturan yang melindungi kanak-kanak dan golongan muda adalah kukuh, menjamin masa depan serta dikuatkuasakan secara berkesan, kami mencadangkan penubuhan sebuah Jawatankuasa Kabinet yang dipengerusikan secara langsung oleh Perdana Menteri, serta menghimpunkan Kementerian Pendidikan; Kementerian Pendidikan Tinggi; Kementerian Belia dan Sukan; Kementerian Pembangunan Wanita, Keluarga dan Masyarakat; Kementerian Dalam Negeri; Kementerian Kesihatan; Kementerian Komunikasi dan Digital; Kementerian Sumber Manusia; dan Kementerian Perpaduan. Ia juga mesti bekerjasama rapat dengan agensi penguatkuasaan dan badan undang-undang utama, termasuk Polis Diraja Malaysia, Jabatan Peguam Negara, Jabatan Kebajikan Masyarakat, serta Agensi Keselamatan Siber. Hanya melalui pendekatan bersepadu dan pelbagai agensi seperti ini, isu buli boleh ditangani dengan berkesan di sekolah, universiti, tempat kerja, komuniti dan ruang dalam talian.

Jawatankuasa Kabinet ini harus memberi keutamaan kepada semakan undang-undang yang menyeluruh, termasuk Kanun Keseksaan, Akta Kanak-Kanak, Akta Pendidikan, Akta Komunikasi dan Multimedia, serta undang-undang berkaitan lain. Matlamatnya ialah untuk memastikan bahawa buli — sama ada secara fizikal, lisan, psikologi, berkaitan tempat kerja, atau siber — didefinisikan dengan jelas, dijadikan kesalahan jenayah jika perlu, dan dikuatkuasakan secara konsisten. Pertimbangan juga harus diberikan untuk menggubal satu Akta Anti-Buli Kebangsaan khusus yang menyatukan peruntukan sedia ada, menetapkan kewajipan pelaporan mandatori, melindungi pemberi maklumat, dan memberi kuasa kepada mangsa serta keluarga mereka melalui jalan undang-undang seperti perintah perlindungan dan akses kepada bantuan guaman yang dibiayai kerajaan.

Kebertanggungjawaban institusi juga amat penting. Pusat-pusat pengajian dan latihan mesti diwajibkan secara undang-undang untuk mengguna pakai kod tingkah laku anti-buli dengan kerangka disiplin yang jelas, saluran pelaporan yang telus, dan akibat bagi pihak pentadbiran yang gagal bertindak. Institusi yang gagal berulang kali harus dikenakan campur tangan terus oleh pihak kementerian. Dalam masa yang sama, perkhidmatan kesihatan mental dan kaunseling mesti diperkukuhkan dengan lebih mantap. Kaunselor bertauliah perlu ditempatkan di semua sekolah dan institusi pengajian tinggi untuk memberikan sokongan kepada pelajar, manakala program intervensi berstruktur mesti disediakan untuk mangsa dan pelaku buli. Kementerian Kesihatan harus menerajui satu strategi kesihatan mental peringkat kebangsaan untuk memastikan latihan khusus dan tindak balas krisis yang berkesan.

Pencegahan buli tidak boleh menjadi tanggungjawab sekolah semata-mata. Ibu bapa dan komuniti juga mesti terlibat. Program keibubapaan kebangsaan perlu diperluas bagi mengukuhkan panduan dan kebertanggungjawaban di rumah, manakala rangkaian anti-buli berasaskan komuniti harus ditubuhkan untuk meluaskan pencegahan ke dalam kejiranan, platform dalam talian dan ruang awam. Kementerian Perpaduan perlu mengetuai kempen kesedaran yang inklusif bagi memupuk keharmonian dan menangani secara langsung buli yang berpunca daripada prasangka kaum, agama atau budaya.

Selain itu, pendekatan restoratif dan pembetulan harus diterapkan dalam sistem. Mediasi rakan sebaya, keadilan restoratif dan program pemulihan tingkah laku perlu diperkenalkan di sekolah dan institusi belia supaya pelaku buli dipertanggungjawabkan dengan cara yang membina. Pesalah perlu diwajibkan untuk memohon maaf kepada mangsa, menjalani pembetulan tingkah laku, melaksanakan khidmat masyarakat, dan menyertai program pendidikan yang menonjolkan akibat sebenar perbuatan mereka.

Akhir sekali, satu Pusat Data dan Analisis Insiden Buli Kebangsaan perlu diwujudkan bagi merekod, mengklasifikasikan dan menerbitkan laporan tahunan mengenai kes-kes buli di sekolah, tempat kerja dan platform dalam talian. Ini akan memastikan ketelusan, menyediakan maklumat tepat kepada pembuat dasar, dan memberi jaminan kepada rakyat bahawa penguatkuasaan dilaksanakan secara konsisten. Jawatankuasa Kabinet tersebut juga harus membentangkan laporan separuh tahunan di Parlimen bagi memastikan kebertanggungjawaban dan pengawasan berterusan.

Buli bukan masalah yang boleh diselesaikan dengan slogan atau isyarat simbolik. Ia memerlukan kemahuan politik yang serius, kepimpinan yang kukuh di peringkat tertinggi, kerjasama berkesan antara kementerian, undang-undang yang mantap, dan penguatkuasaan yang konsisten. Hanya melalui pendekatan bersepadu seluruh kerajaan dan masyarakat, kita benar-benar dapat melindungi anak-anak kita, memulihkan kepercayaan awam, dan menegakkan maruah negara.

Masa untuk tindakan sambil lewa telah berlalu. Oleh itu, kami menggesa kerajaan di bawah pimpinan Perdana Menteri untuk bertindak cepat, tepat dan tegas.

Dato’ Dr. Monna Ong Siew Siew
Pengerusi Jawatankuasa Penasihat Penyelidikan Dasar Negara dan Kehidupan Rakyat MCA
20 Ogos 2025